Zasiłek Rodzinny
Prawo do zasiłku rodzinnego, który ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka, przysługuje rodzicom, jednemu z rodziców, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu dziecka, do czasu ukończenia przez dziecko 18 lat.
Okres ten wydłuża się:
1. do 21 lat, jeśli dziecko uczy się w szkole (nie dotyczy to studiów),
2. do 24 lat, jeśli dziecko uczy się lub studiuje i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Do ukończenia 24 roku życia przysługuje także osobie uczącej się (pełnoletnia osoba, która się uczy i jednocześnie utrzymuje się samodzielnie, gdyż rodzice nie żyją, bądź od obojga zasądzono alimenty).
Prawo do zasiłku rodzinnego ustala się na okres zasiłkowy, który trwa od dnia 1 listopada do dnia 31 października następnego roku kalendarzowego – począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami i jest uzależniony m.in. od spełnienia kryterium dochodowego:
• dochód nie może przekroczyć kwoty 674,00 zł miesięcznie na jednego członka rodziny.
• w przypadku, gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne dochód nie może przekroczyć kwoty 764,00 zł miesięcznie na jednego członka rodziny.
Zasiłek nie przysługuje, jeżeli
1. dziecko lub osoba ucząca się:
◦ pozostaje w związku małżeńskim,
◦ zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej,
◦ jest uprawnione do zasiłku rodzinnego na własne dziecko – dotyczy pełnoletnich dzieci;
2. osobie samotnie wychowującej dziecko, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba, że:
◦ rodzice lub jedno z rodziców nie żyje,
◦ ojciec jest nieznany,
◦ powództwo o alimenty od drugiego z rodziców zostało oddalone,
◦ sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego do świadczenia alimentacyjnego na rzecz dziecka.
3. członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi :
1. na dziecko do 5 lat – 95 zł miesięcznie
2. na dziecko powyżej 5 do 18 lat – 124 zł miesięcznie,
3. na dziecko powyżej 18 do 24 lat – 135 zł miesięcznie
DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:
• urodzenia dziecka;
• opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje;
• samotnego wychowywania dziecka;
• wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;
• kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;
• rozpoczęcia roku szkolnego;
• podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
1) Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje:
• jednorazowo, w wysokości 1000,00 zł;
• matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom albo opiekunowi prawnemu dziecka;
• w przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko;
Osoba ubiegająca się o przyznanie dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego, do którego dołącza:
• zaświadczenie lekarskie lub zaświadczenie wystawione przez położną o pozostawaniu kobiety pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu;
• wzór zaświadczenia został określony w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobieta w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod ta opieką (Dz.U. nr 183 poz. 1234);
• wniosek o dodatek z tytułu urodzenia dziecka składa się do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia.
2) Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje:
• w wysokości 400,00 zł miesięcznie;
• matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka) albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:
• a) 24 miesięcy kalendarzowych;
• b) 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
• c) 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
• kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę;
• w przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka przysługuje jeden dodatek.
• dodatek przysługuje w wysokości 400,00 zł miesięcznie niezależnie od liczby dzieci pozostających pod opieką. – wchodzi w życie od 1 listopada 2017 r.
Dodatek nie przysługuje, jeżeli osoba ubiegająca się o dodatek:
• bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;
• podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
• w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego;
• korzysta ze świadczenia rodzicielskiego;
oraz gdy
• dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, z wyjątkiem dziecka przebywającego w zakładzie opieki zdrowotnej;
• w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;
• dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego nie przysługuje osobie jeżeli korzysta ze świadczenia rodzicielskiego (art. 10 ust. 5 pkt 6 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych o świadczeniach rodzinnych);
Osoba ubiegająca się o przyznanie dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego do wniosku o zasiłek rodzinny dołącza odpowiednio:
• zaświadczenie pracodawcy albo oświadczenie o terminie i okresie, na jaki został udzielony urlop wychowawczy, oraz o co najmniej sześciomiesięcznym okresie pozostawania w stosunku pracy bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego;
• zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym;
• inne dokumenty, w tym oświadczenia, niezbędne do ustalenia prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego.
W przypadku zbiegu uprawnień do następujących świadczeń:
• świadczenia rodzicielskiego lub
• świadczenia pielęgnacyjnego lub
• specjalnego zasiłku opiekuńczego lub
• dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego lub
• zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów
– przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną.
Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.
3) Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje od 1 listopada 2016 r:
• w wysokości 193,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386,00 zł na wszystkie dzieci;
• w wysokości 273,00 zł miesięcznie na dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
• samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:
a) drugi z rodziców dziecka nie żyje;
b) ojciec dziecka jest nieznany;
c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.
• również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją;
Osoba ubiegająca się o przyznanie dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka do wniosku o zasiłek rodzinny dołącza odpowiednio:
• kopię skróconego aktu zgonu drugiego z rodziców dziecka lub
• odpis zupełny aktu urodzenia dziecka, gdy ojciec dziecka jest nieznany.
4) Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje:
• w wysokości 95,00 zł miesięcznie;
• na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego;
• matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sadu rodzinnego o przysposobienie dziecka) albo opiekunowi prawnemu dziecka;
5) Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego przysługuje:
• w wysokości 90,00 zł miesięcznie na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia
• w wysokości 110,00 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 24. roku
• matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka) albo opiekunowi prawnemu dziecka, osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:
• a) do ukończenia 16. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności;
• b) powyżej 16. roku życia do ukończenia 24. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Osoba ubiegająca się o przyznanie dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego do wniosku o zasiłek rodzinny dołącza odpowiednio:
• orzeczenie o niepełnosprawności dziecka lub orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
6) Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje:
• raz w roku, w wysokości 100,00 zł na dziecko w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego przygotowania przedszkolnego;
• matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego;
• również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne;
• wniosek o wypłatę dodatku składa się do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne;
• wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania;
Osoba ubiegająca się o przyznanie dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego do wniosku o zasiłek rodzinny dołącza odpowiednio:
• zaświadczenie ze szkoły lub oświadczenie w przypadku gdy dziecko uczęszcza do szkoły ponadgimnazjalnej lub gdy ukończyło 18. rok życia.
7) Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługuje:
• matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka lub osobie uczącej się:
• a) w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności w wysokości 113,00 zł miesięcznie na dziecko;
• b) w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej w wysokości 69,00 zł miesięcznie na dziecko;
• przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od września do czerwca następnego roku kalendarzowego;
Osoba ubiegająca się o przyznanie dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu z tytułu podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania do wniosku o zasiłek rodzinny dołącza odpowiednio:
• zaświadczenie szkoły albo oświadczenie o uczęszczaniu dziecka do szkoły poza miejscem zamieszkania;
• zaświadczenie albo oświadczenie potwierdzające tymczasowe zameldowanie ucznia poza miejscem zamieszkania;
• inne dokumenty i oświadczenia niezbędne do ustalenia prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
Od dnia 1 stycznia 2016 r. obowiązuje nowe brzmienie art. 5 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który wprowadza nowy sposób ustalania wysokości przysługujących zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami w przypadku przekroczenia kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku rodzinnego (tzw. mechanizm złotówka za złotówkę). Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy w przypadku gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie lub dochód osoby uczącej się przekracza kwotę uprawniającą daną rodzinę lub osobę uczącą się do zasiłku rodzinnego pomnożoną przez liczbę członków danej rodziny o kwotę nie wyższą niż łączna kwota zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługujących danej rodzinie w okresie zasiłkowym, na który jest ustalane prawo do tych świadczeń, zasiłek rodzinny wraz z dodatkami przysługują w wysokości różnicy między łączną kwotą zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny. Łączną kwotę zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, o której mowa w zdaniu poprzednim, stanowi suma przysługujących danej rodzinie w danym okresie zasiłkowym:
• zasiłków rodzinnych podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych zasiłków;
• dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu: opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji dziecka -podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych dodatków;
• dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu: urodzenia dziecka, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania – podzielonych przez 12.
W przypadku gdy wysokość zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługująca danej rodzinie, ustalona zgodnie z powyższym mechanizmem, jest niższa niż 20,00 zł, świadczenia te nie przysługują (art. 5 ust. 3-3d ustawy).
Dokumenty do pobrania:
https://www.gov.pl/web/rodzina/iii-zasilek-rodzinny1